ZELULATIK ORGANISMORA

Biziduna den organismorik txikiena zelula da. Zelula asko batzean, ehuna sortzen da. Ehunak ere beren artean elkartzen dira, eta organoak osatzen dituzte; organoak ere elkartu egiten dira, eta aparatuak osatzen dituzte.
Aparatu bateko organo guztiak elkar lanean aritzen dira bizitzarako nahitaezkoa den funtzioaren bat betetzen; digestio-funtzioa betetzen, adibidez.

Azkenik bizitzarako beharrezko diren funtzioak elkarlanean betetzeko gai diren elementu guztien multzoa dago: organismoa.

IZAKI BIZIDUNEN DIAGRAMA

BIZIDUNEN SAILKAPENA

Bizidunak zelulabakarrak (zelula bakarrez osatuta) edo zelulanitzak (hainbat zelulaz osatuta) izan daitezke.

 

Landareak eta animaliak zelulanitzak dira. Beraien zelula guztiak ez dira berdinak: zelula batzuk larruazala eratzen dute, beste batzuk giharrak, beste batzuk nerbioak...

Anfibioak

Arrainak

Hegaztiak

Onddoak

Narrastiak

Landareak

Ugaztunak

BIZITZAREN FUNTZIOAK

Izaki bizidunek hiru funtzio betetzen dituzte: elikadura-funtzioa, erlazio-funtzioa eta ugaltze-funtzioa.

Elikadura-funtzioa: Bizidun guztiok elikatu (jan) behar dugu bizi ahal izateko.

Landareek lurretik hartzen dituzte mantenugaiak. Elikadura forma honi autotrofoa deitzen zaio.

Animaliek eta pertsonok beste bizidunetatik lortzen ditugu mantenugaiak, landareak eta animaliak jaten ditugulako. Elikadura mota honi heterotrofoa deitzen zaio.

Elikadura-funtzioa (heterotrofoa)

Elikadura-funtzioa (autotrofoa)

Erlazio-funtzioa: Bizidunak beste bizidunekin harremanetan jartzen dira beren beharrak asetzeko, bere burua babesteko, besteekin erlazioak izateko...

Erlazio-funtzioa

Ugaltze-funtzioa: Bizidunak ugaltzen dira  espezieen iraupena lortzeko.

Ugaltze-funtzioa